Uwarunkowania produkcji i korzystania z OZE
„Ekonomiczne, prawne i społeczne uwarunkowania produkcji i korzystania z odnawialnych źródeł energii” – pod takim tytułem odbyła się międzynarodowa konferencja naukowa. Organizatorami byli Fundacja FAPA Polska Izba Bankowości Spółdzielczej oraz partnerzy naukowi: Polskie Stowarzyszenie Prawników Agrarystów i Katedra Finansów Instytutu Ekonomii Finansów Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie.
W konferencji „Ekonomiczne, prawne i społeczne uwarunkowania produkcji i korzystania z odnawialnych źródeł energii” uczestniczyli przedstawiciele nauki oraz reprezentanci samorządu terytorialnego. Debatowali oni o możliwościach realnego wspierania rozwoju alternatywnych źródeł energii oraz ich upowszechniania wśród społeczności zamieszkujących zarówno tereny wiejskie, jak i miejskie aglomeracje.
Sesje plenarne prowadzili: dr hab. nauk ekonomicznych Mirosław Wasilewski – prof. Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie oraz prof. dr hab. nauk prawnych Aleksander Lichorowicz z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. W sesji uczestniczyli m.in.: dr hab. nauk prawnych Aneta Suchoń – prof. Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, dr hab. nauk prawnych Izabela Lipińska – prof. Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, mgr prawa Tomasz Marzec z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, dr nauk technicznych Piotr Dragan – wójt gminy Wisznice oraz dr hab. nauk prawnych Konrad Marciniuk – prof. Uniwersytetu Warszawskiego. Wśród gości z zagranicy byli obecni m.in. prof. dr Ángel Martínez Gutiérrez i prof. dr Trinidad Vázquez Ruano z Uniwersytetu w Jaén w Królestwie Hiszpani oraz prof. dr Giuseppe Spoto z Uniwersytetu Roma Tre w Rzymie – Republika Włoska i prof. Catherine del Cout z Uniwersytetu w Nantes – Republika Francuska.
W trakcie wystąpienia wprowadzającego do tematyki konferencji „Ekonomiczne, prawne i społeczne uwarunkowania produkcji i korzystania z odnawialnych źródeł energii” dr hab. nauk ekonomicznych Piotr Gołasa ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie wymienił czynniki wpływające na potrzebę rozwoju energetyki odnawialnej. – „Głównymi bodźcami, do dalszego rozwoju odnawialnych źródeł energii jest wyczerpywanie się złóż ropy, gazu oraz kwestie bezpieczeństwa energetycznego, które stały się kluczowe się w ostatnich tygodniach, po napaści Federacji Rosyjskiej na Ukrainie i wywołanym w ten sposób kryzysem energetycznym. Należy przy tym pamiętać o zmianach klimatycznych wywołanych emisją gazów cieplarnianych i kontrowersyjnej polityce m. in. „fit for 55” Unii Europejskiej, zmierzającej do ograniczania tych emisji.” – Uważa dr hab. nauk ekonomicznych Piotr Gołasa ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego
Program „Fit for 55” Unii Europejskiej to po polsku „Gotowi na 55 – pakiet regulacji klimatycznych w ramach Europejskiego Zielonego Ładu, zmierzających do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w Europie o co najmniej 55 proc. do 2030 roku względem poziomu z 1990 r. i osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku. Dla Polski oznacza to ekstremalnie wysiłkowe inwestycje o trudnym do jednoznacznego przewidzenia rezultacie. Stanowi to ekstremalne wyzwanie w kontekście obecnego kryzysu energetycznego, żywnościowego, wojny za wschodnią granicą, gigantyczną falą uciekinierów z Ukrainy (4.000.000 osób) i koniecznością bezprecedensowych wydatków do sprzęt obronny dla wojska polskiego.
W części wystąpienia, poświęconej możliwym obszarom badawczym w tematyce odnawialnych źródeł energii, dr hab. nauk ekonomicznych Piotr Gołasa ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego zwrócił też uwagę na interdyscyplinarny charakter tych badań oraz szeroki zakres obejmujący technikę, ekonomię i prawo.
W dalszej części konferencji „Ekonomiczne, prawne i społeczne uwarunkowania produkcji i korzystania z odnawialnych źródeł energii” uczestnicy poruszali m.in. kwestie spółdzielni obywatelskich, kwalifikacji gruntów rolnych, przeznaczonych na produkcję energii odnawialnej, zakładania klastrów energetycznych, istotności agrofotowoltaiki, produkcji oraz magazynowania energii. Dyskutowano o obowiązujących przepisach i regulacjach prawnych, związanych z wytwarzaniem energii odnawialnej oraz identyfikowano niezbędne zmiany umożliwiające skuteczne wdrażanie rozwiązań, związanych z odnawialnymi źródłami energii.
Na uwagę zasługuje również wystąpienie dr. nauk technicznych Piotra Dragana – wójta gminy Wisznice, który zaprezentował własne doświadczenia, dotyczące procesu upowszechniania inwestycji, w odnawialne źródła energii, na obszarze zarządzanej przez niego gminy. Podkreślił istotność komunikacji z mieszkańcami na każdym etapie prowadzonych uzgodnień oraz inwestycji. Wskazał też na konieczność wspierania inwestycji przez autorytety naukowe w dziedzinie ochrony środowiska, zdrowia publicznego i procesów negocjacyjnych. Wójt podkreślił również, iż niezwykle istotną kwestią jest zapewnienie elastycznego finansowania planowanych do realizacji inwestycji, zarówno przez podmioty prywatne, jak i jednostki samorządu terytorialnego.
Podczas konferencji „Ekonomiczne, prawne i społeczne uwarunkowania produkcji i korzystania z odnawialnych źródeł energii” dyskutanci zwrócili też uwagę, że bardzo istotnym czynnikiem, wpływającym na społeczna akceptację instalacji odnawialnych źródeł energii jest obiektywne wykazanie korzyści, zarówno tych społecznych, jak i związanych z indywidualnym budżetem odbiorcy.
„Jednym z głównych celów konferencji „Ekonomiczne, prawne i społeczne uwarunkowania produkcji i korzystania z odnawialnych źródeł energii” jest stworzenie fundamentów do przygotowania podręcznika o odnawialnych źródłach energii dla gmin. Ma on być kompendium wiedzy dla urzędników i mieszkańców. Podręcznik o odnawialnych źródłach energii, który tworzymy w ramach tego przedsięwzięcia, pozwoli upowszechniać wiedzę i obalać mity w społeczeństwie dotyczące odnawialnych źródeł energii.” – Wyjaśnia mgr inż. Robert Pośnik – przedstawiciel Fundacji FAPA, głównego organizatora konferencji „Ekonomiczne, prawne i społeczne uwarunkowania produkcji i korzystania z odnawialnych źródeł energii”. Jak dodał, badania potwierdziły konieczność promowania odnawialnych źródeł energii i uświadamiania społeczeństwa, którego wiedza opiera się głównie na różnego rodzaju opiniach, najczęściej niepotwierdzonych z punktu widzenia badań naukowych, związanych m.in. z bezpieczeństwem i ochroną środowiska.
O tym, jak ważna jest konieczność opracowania wytycznych do stosowania w zakresie konstrukcji umów pomiędzy właścicielami gruntów rolnych, a podmiotami realizującymi inwestycje w instalacje odnawialnych źródeł energii, przekonywała dr hab. nauk prawnych Izabela Lipińska – prof. Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, która zaprezentowała doświadczenia we wdrażaniu odnawialnych źródeł energii w Stanach Zjednoczonych. W jej ocenie prawidłowa konstrukcja tych umów pomiędzy wskazanymi stronami zapewnia stabilność, bezpieczeństwo inwestycji oraz pośrednio buduje w społeczeństwie przekonanie o wiarygodności procesów inwestycyjnych odnawialnych źródeł energii, z punktu widzenia interesów osób fizycznych, wydzierżawiających grunty rolne na kilkadziesiąt lat.
W trakcie dyskusji zabrała głos prof. Catherine Del Cout z Uniwersytetu w Nantes, prezentując doświadczenia francuskie, związane z energią atomową, dzięki której uzyskano bezpieczeństwo energetyczne w Republice Francuskiej.
Podczas panelu dyskusyjnego „Wiedza i mity o energii ze źródeł odnawialnych z perspektywy samorządu terytorialnego oraz doświadczeń zagranicznych” zostały także przedstawione zagadnienia, związane z demonopolizacją sieci przesyłowych, które w ocenie uczestników konferencji „Ekonomiczne, prawne i społeczne uwarunkowania produkcji i korzystania z odnawialnych źródeł energii” stanowią jeden z głównych czynników hamujących rozwój i dostępność inwestycji w odnawialne źródła energii w Polsce.
Jak uznali organizatorzy, konferencji „Ekonomiczne, prawne i społeczne uwarunkowania produkcji i korzystania z odnawialnych źródeł energii”, najważniejszym celem wydarzenia było przedstawienie zagadnień ekonomicznych, prawnych i społecznego uwarunkowań produkcji oraz korzystania z odnawialnych źródeł energii szerokiemu gronu odbiorców: naukowcom i przedstawicielom samorządów. – „Dzięki konferencji „Ekonomiczne, prawne i społeczne uwarunkowania produkcji i korzystania z odnawialnych źródeł energii” zostały nawiązane interesujące i ważne kontakty z ekspertami, w tym z naukowcami. Wypracowano w ten sposób fundament do dalszej współpracy i rozwijania naszego projektu – mówi mgr inż. Robert Pośnik. – Temat i zakres projektu spotkał się z dobrym przyjęciem, wielokrotnie podkreślano też, że w szczególnej sytuacji geopolitycznej, w jakiej jesteśmy, należy go rozwijać.
