Etykieta bateryjna Nutrinform pomaga w świadomym wyborze

„Przyszłość tradycyjnego modelu żywienia – edukacja konsumentów poprzez systemy etykietowania żywności” – pod takim tytułem Ambasada Włoch w Warszawie zorganizowała debata z udziałem ekspertów z Włoch i Polski. Wynika z niej, że znakowanie żywności ma ogromne znaczenie, a z 6 stosowanych w Europie modeli najwięcej zalet ma etykieta w kształcie baterii – Nutrinform.

„Globalizacja w sektorze spożywczym otworzyła przed konsumentem nieskończone możliwości. Jest to pozytywna zmiana, ale kryje w sobie ryzyko ujednolicenia nawyków żywieniowych, a przez to zanikania tradycyjnych sposobów odżywiania, które przez wieki były źródłem zdrowia i dobrego samopoczucia ludzi, a także ważnym elementem ich tożsamości kulturowej.” – Przekonuje Aldo Amati – Ambasador Włoch w Polsce, otwierając dyskusję, które moderatorem był red. Wojciecha Szeląga.

„Mimo wielkiej różnorodności, prawie wszystkie tradycyjne modele żywieniowe opierają się na tych samych podstawach czyli owocach, warzywach, zbożach i roślinach strączkowych. Mięso, ryby, nabiał są traktowane jako dodatek, a tłuszcze dietetyczne, takie jak oliwa z oliwek, są używane do przyprawiania potraw. Słodycze i czekolada są zaś sporadycznie jako małe przyjemności. Świetnym przykładem takiego tradycyjnego sposobu odżywiania jest dieta śródziemnomorska – uważana za jeden z najzdrowszych modeli żywienia. Włochy zajmują drugie miejsce na świecie pod względem ogólnego wskaźnika zdrowia, a trzecie miejsce pod względem długości życia i najmniejszej otyłości w obszarze OECD.” (Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, skupiająca 37 wysoko rozwiniętych i demokratycznych państw.) – Wyjaśnia Aldo Amati – Ambasador Włoch w Polsce, podkreślając, że dieta śródziemnomorska jest uznawana przez Organizację Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) i Światową Organizację Zdrowia (WHO) za pozytywny model dla zdrowia i dobrobytu ludności. Od 2010 roku model śródziemnomorski jest również uznawany przez Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO) za niematerialne dziedzictwo kulturowe ludzkości.

Prof. Luca Piretta, doktor nauk medycznych z SANUM, Uniwersytetu Campus Biomedico w Rzymie zauważył, że w ciągu 40 lat nastąpiło podwojenie zjawiska otyłości i nadwagi, przy czym na przykład w Stanacj Zjednoczonych zjawisko to wzrosło o 40 proc, w Włoszech o 10 proc. a w Polsce o 16,7 proc.

– „Ważną rolę odgrywają też jednak geny” – Zaznaczył prof. Piretta i jako przykład podał Winstona Churchilla, który mimo otyłości i niezdrowego trybu życia dożył 90 lat oraz biegacza Jimiego Fixxa, który zmarł na trasie w wieku 52 lat. Istotną rolę dla stanu zdrowia odgrywa też mikrobiotyka jelitowa. Prof. Piretta przestrzegł zarazem przed demonizowaniem niektórych produktów. – „Tracenie wagi bez względu na koszty może być szkodliwe. Wszystkie składniki diety są istotne, więc nie skupiajmy się na pojedynczych składnikach lecz na całości.” – Twierdził prof. Luca Piretta, doktor nauk medycznych z SANUM, Uniwersytetu Campus Biomedico w Rzymie. Jego zdaniem, ważne jest też zwracanie uwagi na zrównoważony rozwój oraz na traktowanie diety jako sposobu na życie, zawierającego choćby wspólne gotowanie i spożywanie.

Prof. Marco Silano, doktor nauk medycznych z SANUM, Uniwersytetu Campus Biomedico w Rzymie omówił problem systemów oznakowania żywności i ich znaczenia dla konsumentów. Wiele badań wykazało, że wyraźne oznakowanie umieszczone z przodu opakowania może być użytecznym narzędziem promowania edukacji konsumentów i prowadzić do podejmowania odpowiedzialnych decyzji zakupowych. Edukacja poprzez dobre znakowanie powinna jednak odnosić się raczej całościowo do modelu żywienia i zachęcać przez to do stosowania zrównoważonej diety, aniżeli sugerować unikanie niektórych składników odżywczych.

Obecnie na rynku unijnym istnieje 6 schematów opakowania produktów, ale kilka państw europejskich przychyla się do wprowadzenia systemu Nutri-Score jako jednolitego i obowiązującego na terenie całej Unii Europejskiej. System ten jednak wzbudza wiele kontrowersji wśród ekspertów. System ten opiera się na pięciostopniowej skali (od litery A – produkty najbardziej wartościowe, do E – produkty niezdrowe) i oznakowania kolorami oceny artykułów spożywczych pod kątem ich jakości oraz wpływu na zdrowie człowieka. Niestety, choć system jest prosty, może wprowadzać konsumentów w błąd wykluczając z diety zdrowe i wartościowe produkty.

„Oznakowanie kolorami jest bardzo sugestywne.” – Uważa prof. Silano. W jego opinii, lepszej edukacji odpowiada włoski system Nutrinform (tzw. bateria). W tym systemie na etykiecie produktu znajdziemy grafikę baterii, która pokazuje, w ilu procentach dany artykuł spożywczy zaspokaja dzienne zapotrzebowanie na energię, kwasy tłuszczowe, kwasy tłuszczowe nasycone, cukry i sól. – „Pozwala to konsumentowi na samodzielną ocenę jakości i walorów produktu oraz decyzję o ewentualnym włączeniu go do codziennej diety.” – Wyjaśniał prof. Marco Silano.

Prof. Marco Francesco Mazzù i Prof. Simona Romani z Uniwersytetu LUISS w Rzymie potwierdzili tezy prof. Marco Silnao bardzo ciekawymi wynikami badań ponad 400 konsumentów z Polski. Badanie wykazało, że system bateryjny dużo lepiej pozwala się zorientować w składzie i wartościach odżywczych. – Zazwyczaj złożoność poznawania etykiet wiąże się z poziomem wykształcenia – mówiła prof. Simona Romani.

„Polacy więcej są gotowi zapłacić za jakość produktów, coraz bardziej cenią też ich atrybuty zdrowotne.” – Jest przekonnana prof. Krystyna Gutkowska, Dyrektor Instytutu Nauk o Żywieniu Człowieka z Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego (SGGW) w Warszawie, określając to jako „zdrowy hedonizm”.

Badania wykazują zróżnicowanie w rozpoznawalności poszczególnych oznakowani, np. znak „Teraz Polska” przyznawany przez Fundację Polskiego Godła Promocyjnego jest dość powszechnie rozpoznawany w przeciwieństwie do oznakowani żywności tradycyjnej i regionalnej. Zarazem 54, 5 proc. badanych deklaruje, że zna i kupuje żywność tradycyjną i regionalną ze względu na jej walory zdrowotne i smakowe, jak też chęć wspierania lokalnych wytwórców i wartości. Jak podkreśliła prof. Krystyna Gutkowska, przejrzysty system certyfikacji ma ogromne znaczenie dla edukacji konsumentów. – „Promowanie zrównoważonej diety i zdrowego stylu życia, a nie potępianie niektórych produktów spożywczych, gwarantuje lepsze wyniki w dłuższej perspektywie. Żaden składnik ani produkt nie powinien być demonizowany, ponieważ to nie tłuszcze są szkodliwe, ale ich nadmierne spożycie. Wyraźne oznakowanie z przodu opakowania może być użytecznym narzędziem promowania edukacji konsumentów i prowadzić do podejmowania odpowiedzialnych decyzji.” – Uważa prof. Krystyna Gutkowska.

Portal Informacyjny /KAM/ źródło RaportCSR.pl 9.03.2021